حباب مالی چیست؟

حباب مالی

برای یک شیشه کوچک الکل یا یک ماسک ساده حاضرید چه مبلغی بپردازید؟ پنجاه هزار تومان؟ صد هزار تومان؟ حتی شاید یک میلیون تومان.

برای خرید ارز چطور؟ یا سهمی از یک شرکت ساختمان‌سازی؟ هر کدام از اینها در دوره‌ای از تاریخ به قیمت‌های نجومی رسیدند. بعضی‌ها در کشور ما و بعضی‌ها در کشورهای دیگر رشد کردند و اوج گرفتند و بالاخره سقوط کردند. اقتصاددانان به این موقعیت می‌گویند «حباب مالی». اما یعنی چی؟

اصطلاح «حباب» در زمینه اقتصادی، به‌طورکلی به وضعیتی اشاره دارد که در آن قیمت برای چیزی با حاشیه زیادی از ارزش بنیادی آن فراتر رود. در این حالت تقاضای سوداگرانه، دلالی و سفته‌بازی به این قیمت‌های متورم دامن می‌زند و قیمت بالاتر و بالاتر می‌رود.

برچسب ها: ربات آربیتراژ و ربات آربیتراژ قطعا سودده و  ثبت نام ربات آربیتراژ و سفارش ساخت ربات فارکس و ساخت ربات معامله گر بورس و ساخت ربات معاملاتی و طراحی ربات تریدر و ربات فارکس رایگان و برنامه نویسی ربات فارکس و آموزش ساخت اکسپرت فارکس و ساخت ربات معامله گر با پایتون و دانلود ربات معامله گر فارکس و خرید ربات تریدر فارکس و ربات فارکس خودکار و ربات معامله گر بورس رایگان و آموزش ساخت ربات معامله گر فارکس و دانلود ربات معامله گر بورس ایران و ربات معامله گر آلپاری و ربات فارکس برای اندروید و ربات سود ده فارکس و ربات سود ده بورس ایران و اکسپرت سود ده فارکس و اکسپرت سود ده بورس ایران

اما درنهایت حباب به ناچار می‌ترکد! چون فروش انبوه باعث کاهش قیمت‌ها می‌شود.

حباب مالی می‌تواند در بازار بورس، در بازار دارایی مثل املاک، در بازار اعتباری با افزایش ناگهانی وام‌ها، یا حتی در بازار کالا مثل الکل و ماسک به‌وجود بیاید.

مراحل تشکیل یک حباب مالی

برای درک بهتر حباب مالی بهتر است به روند تشکیل آن دقت کنیم. جالب است بدانید با اینکه این اتفاق در بازارهای بسیار متفاوتی اتفاق افتاده است، ولی معمولاً روند یکسانی داشته است.

هیمن پی مینسکی اقتصاددان، یکی از اولین کسانی بود که توسعه بی‌ثباتی مالی و رابطه آن را با اقتصاد توضیح داد. او در کتاب پیشگام خود «تثبیت یک اقتصاد ناپایدار»، چهار مرحله را در یک حباب مالی تشخیص داده است.

مراحل تشکیل یک حباب به ۴ قسمت تقسیم می‌شوند:

1. مخفی‌کاری
2. آگاهی
3. شیدایی
4. دمیدن

مخفی‌کاری

مخفی‌کاری مرحله‌ای است که در آن «پول هوشمند» بی سر و صدا و با احتیاط سرمایه‌گذاری می‌کند. منظور این است که دسته‌ای از سرمایه‌گذاران که نه‌تنها درک گسترده‌ای از بازارهای سرمایه‌گذاری دارند، بلکه بیشتر اوقات دسترسی بهتری به اطلاعات دارند در یک بازار سرمایه‌گذاری می‌کنند.
این دسته شاهد فرصت به‌وجود آمده برای رشد قابل توجه در آینده هستند. اما چون مفروضات آنها تاکنون اثبات نشده, در معرض خطر هستند. آنها احتمال می‌دهند که این فرصت سرمایه‌گذاری سودده باشد. ولی چندان هم مطمئن نیستند.

آگاهی

بسیاری از سرمایه‌گذاران متوجه جنب و جوش به‌وجود آمده می‌شوند. پول اضافی وارد می‌کنند و قیمت‌ها را بالاتر می‌برند و فاصله قیمت اسمی و ذاتی بیشتر می‌شود. در این بین ممکن است شاهد یک یا چندین نزول کوتاه‌مدت هم باشیم، ولی روند کلی رو به رشد است.

شیدایی

مرحله شیدایی شروع بازار گاوی است. با تشویق بیشتر و با افزایش پوشش رسانه‌ای، سرمایه‌گذاران عادی وارد بورس می‌شوند. قیمت‌ها در ابتدا به آرامی افزایش می‌یابند، اما با ورود بیشتر و بیشتر شرکت‌کنندگان به بازار، شتاب بیشتری پیدا می‌کنند و زمینه برای مرحله انفجار فراهم می‌شود. همه متوجه می‌شوند که قیمت‌ها در حال افزایش است.

انتظارات در مورد سود آینده تبدیل به یک بی‌فکری می‌شود. در طول این مرحله، با افزایش سرسام‌آور قیمت دارایی‌ها، احتیاط به باد داده می‌شود. ارزش‌گذاری‌ها در این مرحله به سطوح خیلی بالا می‌رسند. سیلی از پول وارد می‌شود و انتظارات بیشتری را ایجاد می‌کند و قیمت‌ها نجومی می‌شوند. هرچه قیمت بالاتر باشد، سرمایه‌گذاری‌های بیشتری وارد می‌شود. بدون توجه عموم مردمی که در این جنون جدید گرفتار شده‌اند، پول هوشمند و همچنین بسیاری از سرمایه‌گذاران نهادی، بی‌سروصدا از دارایی‌های خود خارج می‌شوند و می‌فروشند.

در این شرایط خیلی به‌سختی می‌توان فهمید که دلایل بنیادی این رشد قیمت چیست. تعداد سرمایه‌گذارها خیلی زیاد شده و همه به‌خاطر اینکه از تورم موجود در آن بازار جا نمانند شروع به سرمایه‌گذاری می‌کنند.

یافتن عقاید بی‌طرفانه در مورد عوامل بنیادی به‌طور فزاینده‌ای دشوار می‌شود، زیرا  تعداد سرمایه‌گذاران در حد اپیدمی زیادی شده و همه علاقه‌مند به حفظ و حتی افزایش ارزش دارایی خود هستند. همه سعی می‌کنند وارد شوند، و تازه‌واردها مطلقاً هیچ درکی از بازار، پویایی و اصول آن ندارند. قیمت‌ها با تمام امکانات مالی ممکن، به‌ویژه اهرم و بدهی، افزایش می یابد.

دمیدن

ترکیدن حباب فقط به یک رویداد نسبتاً جزئی نیاز دارد. همه تقریباً زمانی متوجه می‌شوند که وضعیت تغییر کرده و حباب در حال انفجار است و کار زیادی از دستشان برنمی‌آید. خیلی‌ها تلاش می‌کنند به مردم اطمینان دهند که این فقط یک عقبگرد موقتی است. سقوط مجدداً یک اوج فریب‌دهنده می‌گیرد که به آن «تله گاو» می‌گویند و دوباره به سقوطش و برگشت به بازار خرسی شدید را آغاز می‌کند. بسیاری تلاش می‌کنند دارایی‌های خود را تخلیه کنند، اما خریداران آن اندک هستند.

کسی دارایی را نمی‌خرد، چون منتظر کاهش بیشتر قیمت هستند. قیمت‌ها با سرعتی بسیار سریعتر از نرخی که حباب را متورم کرد، سقوط می‌کند. با این حال، عموم مردم در این مرحله این بخش را به عنوان «بدترین سرمایه‌گذاری ممکن که می‌توان انجام داد» می‌دانند. این زمانی است که پول هوشمند شروع به به‌دست آوردن دارایی با قیمت‌های پایین می‌کند.