مفاهیم و اصطلاحات رایج و مهم فارکس

اوراق بهادار، همانطور که از اسمش پیداست برگه‌هایی هستند که ارزش مالی دارند. این برگه‌ها قابل نقل و انتقال یا خرید و فروشند. اوراق بهادار می‌توانند شامل سهام، حق تقدم، اوراق مشارکت، اختیار معامله باشند. ولی وقتی از بازار سرمایه صحبت می‌کنیم اوراق مشارکت به سه بخش تقسیم می‌شوند: اوراق حقوق صاحبان سهام، اوراق بدهی و اوراق مشتقه.

اوراق حقوق صاحبان سهام : اوراق حقوق صاحبان سهام را به ‌اختصار همان «سهام» می‌گویند. اگر سرمایه یک شرکت یا نهاد را به قسمت‌های مساوی تقسیم کنیم، هر یک قسمت یک سهم از کل سهام آن شرکت است. شما با خرید این سهم صاحب قانونی بخشی از آن شرکت می‌شوید و هر زمان هم که خواستید می‌توانید سهام خود را به‌فروش برسانید.

اوراق بدهی : اوراق بدهی شامل اوراقی هستند که برای تأمین مالی پروژه‌ها فروخته می‌شوند. درواقع شرکت‌ها وقتی منابع مالی کافی برای اجرا یا اتمام پروژه‌هایشان را ندارند، به‌جای اینکه به‌سراغ بانک‌‌ها بروند، با فروش این اوراق خودشان منابع لازم را از طریق فروش این اوراق تأمین می‌کنند.

اوراق مشتقه : اوراق مشتقه هم نوعی از قراردادهای مالی هستند که ارزششان بر مبنای بعضی از کالاها و دارایی‌های پایه مشتق شده است. به‌ همین‌ دلیل هم است که به آنها مشتقه گفته می‌شود. قیمت این اوراق براساس تغییر قیمت آن کالا یا دارایی مشخص می‌شود.

فارکس : بورس به بازارهای اختصاصی گفته می‌شود که در آن تعداد زیادی از فروشندگان و خریداران مشغول خرید و فروش هستند. بورس اوراق بهادار بازاری است که در آن اوراق بهادار معامله می‌شود. درواقع این بازار مرجعی است برای اینکه سرمایه افراد و بخش‌های خصوصی را جمع کند تا از این راه منابع مالی پروژه‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت تأمین گردد و در عین حال بخشی از سود هم عاید سرمایه‌گذاران آن شود.
برای دیدن ارزش این بازار به ‌صورت لحظه‌ای می‌توانید به صفحه «شاخص» سایت ره‌آورد ۳۶۵ مراجعه کنید. ضمن اینکه در این صفحه ارزش بازارهای مختلف به ‌تفکیک صنایع، بازار اول، بازار دوم و شاخص ۵۰ شرکت برتر بورسی هم ذکر شده است.

اگر سرمایه یک شرکت را به قسمت‌های کوچک و مساوی تقسیم کنیم، به هرکدام از این قسمت‌ها یک سهم و به مجموع آنها سهام آن شرکت گفته می‌شود. با خرید و فروش این سهام بین افراد، درواقع آنها بخشی از مالکیت شرکت را خریداری می‌کنند. به شرکت‌هایی که سهامشان به‌این‌صورت تقسیم شده باشد شرکت‌های سهامی گفته می‌شود.

این شرکت‌ها می‌توانند به صورت سهامی خاص یا سهامی عام ثبت شوند. شرکت‌های سهامی خاص شرکت‌هایی هستند که در زمان تأسیس تمام سرمایه‌شان توسط مؤسسین تأمین شده است. تعداد این شرکاء نباید از سه نفر کمتر باشد. ولی شرکت‌های سهامی عام شرکت‌هایی هستند که مؤسسین آنها قسمتی از سرمایه شرکت را از طریق فروش سهام به مردم تأمین می‌کنند. مثل هرکدام از شرکت‌هایی که سهامشان در بازار بورس یا فرابورس قابل خرید و فروش است.

اگر می‌خواهید درباره انواع شرکت و شرایط هرکدام از آنها اطلاعات کسب کنید مقاله «آشنایی با انواع شرکت» را مطالعه کنید. لیست تمام شرکت‌هایی که در بازار بورس هستند را می‌توانید در صفحه «سهام» سایت ره‌آورد ۳۶۵ ببینید. در این صفحه اطلاعاتی مثل قیمت روز سهام شرکت‌ها، حجم و ارزش کل سهام آنها و بسیاری اطلاعات دیگر درباره سهامشان قابل مشاهده است.

بازار سرمایه که به نام بورس اوراق بهادار هم شناخته می‌شود، بازاری برای خرید و فروش اوراق قرضه و اوراق مالکیت است. کار اصلی این بازار این است که بین تأمین‌کننده‌های سرمایه و شرکت‌هایی که متقاضی این سرمایه هستند یک پل ارتباطی به‌وجود بیاورد. بازار سرمایه درواقع فرایند خرید و فروش ابزارهای مالی مثل اسناد خزانه، اوراق تجاری و گواهی سپرده را تسهیل می‌کند. شاخص‌ترین ابزار مالی این بازار اوراق مالکیت است که اکثراً به اسم سهام شناخته می‌شود. در ایران این بازار به چهار نوع تقسیم می‌شود :

بازار فارکس و اوراق بهادار که در آن خرید و فروش سهام شرکت‌ها یا اوراق قرضه دولتی یا مؤسسات معتبر خصوصی، انجام می‌شود.

فرابورس ایران که از سال ۱۳۸۸ فعالیتش را شروع کرده و خیلی از بنگاه‌های اقتصادی که شرایط پذیرش در بورس اوراق بهادار را ندارند می‌توانند با شرایط راحت‌تری در این بازار پذیرفته شوند.

فارکس کالا که همانطور که در آن عرضه‌کننده‌ها، کالای خودشان را عرضه می‌کنند و کالا بعد از بررسی‌های کارشناسی و قیمت‌گذاری، به خریداردا عرضه می‌شود.

فارکس انرژی که در آن معاملات حامل‌های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر آن انجام می‌شود.

هر شرکتی در مقاطعی از زمان ممکن است علاوه‌بر سرمایه خود، نیاز به منابع مالی بیشتری پیدا کند. یکی از روش‌هایی که که شرکت‌ها می‌توانند این منابع را به‌دست بیاورند افزایش سرمایه ا‌ست. وقتی یک شرکت تصمیم می‌گیرد در بورس اوراق بهادار افزایش سرمایه بدهد باید تعدادی سهام جدید منتشر کند و به سهامداران بفروشد تا مبلغ موردنیاز برای افزایش سرمایه را تأمین کند. افزایش سرمایه شرکت‌ها در بورس به چند روش انجام می‌شود :

روش اول افزایش سرمایه از محل سود انباشته شرکت است. در این روش شرکت از سودهایی که از سال‌های مالی گذشته در حساب انباشته خودش نگهداری کرده، سرمایه خود را افزایش می‌دهد. البته در این روش جریان نقدینگی جدیدی به شرکت وارد نمی‌شود.

روش دوم افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حاصل شده سهامداران است. در این روش شرکت با فروختن سهام جدید، منابع مالی جدیدی به‌دست می‌آورد و به ‌این ‌ترتیب سرمایه خود را افزایش می‌دهد.

روش سوم افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی شرکت‌ها است. به‌این‌ترتیب که شرکت دارایی‌های ثابت خود مثل زمین،‌ ماشین‌آلات و ساختمان‌ها را مورد ارزیابی قیمت جدید قرار می‌دهد و با توجه به اینکه معمولاً تورم باعث بالا رفتن قیمت دارایی‌های شرکت می‌شود، ارزش دارایی‌ها و درنتیجه سرمایه شرکت افزایش می‌یابد.

روش چهارم هم افزایش سرمایه به روش صرف سهام است. به‌این‌صورت که شرکت سهام خودش را از طریق پذیره‌نویسی و به مبلغی بیش از قیمت اسمی آن به فروش می‌رساند و تفاوت حاصل از قیمت فروش و قیمت اسمی سهام را، به حساب اندوخته منتقل می‌کند و در ازای آن، به سهامداران قبلی سهام جدید می‌دهد.

اگر بخواهید در مورد افزایش سرمایه شرکت‌های بورسی اطلاعات کسب کنید و تاریخچه و نوع آن را بدانید، می‌توانید از طریق وبسایت ره‌آورد ۳۶۵ ابتدا نام شرکت موردنظرتان را در قسمت جستجو وارد کنید. سپس، از بخش بنیادی، قسمت افزایش سرمایه را انتخاب کنید و به اطلاعات مورد نیازتان دسترسی پیدا کنید. اگر مایل هستید درباره افزایش سرمایه و انواع آن بیشتر و کامل‌تر اطلاعات پیدا کنید می‌توانید مقاله «انواع روش‌های افزایش سرمایه» را مطالعه کنید.

عرضه به مقدار محصول یا خدمتی گفته می‌شود که تولیدکننده مایل به تأمین آن با قیمت مشخصی است. درواقع عرضه نشان‌دهنده‌ی مقدار آورده‌ی بازار است. در مقابل تقاضا به مقدار محصول یا خدماتی گفته می‌شود که برای خریداران مطلوب باشد. به بیان دیگر مقدار تقاضا، مقداری از محصول یا خدمات است که مردم مایل به خریدن آن با قیمت مشخصی هستند. قیمت هر کالا یا خدمت در بازار، بازتابی از عرضه و تقاضای آن است.

اگر عرضه بیش از تقاضا باشد، عرضه‌کننده مجبور به کاهش قیمت می‌شود و برعکس اگر تقاضا بیش از عرضه باشد، قیمت رشد می‌کند. در علم اقتصاد حالتی که عرضه و تقاضا با هم برابر هستند را نقطه تعادل می‌گویند. بالا و پایین شدن قیمت‌ها در بازار سرمایه هم تا حد خیلی زیادی وابسته به همین عرضه و تقاضاست. در بورس به تابلو سفارشات تابلو عرضه تقاضا گفته می‌شود.

در این بازار در هر قیمتی خریداران مشخص می‌کنند که حاضرند چه تعدادی سهام بخرند و فروشندگان مشخص می‌کنند که حاضرند چه تعدادی سهام بفروشند. هر وقت قیمت تعیین‌شده از سمت خریدار و فروشنده یکی باشد معامله انجام می‌شود. وقتی تعداد خریداران زیاد می‌شود برای رقابت با همدیگر حاضر می‌شوند خرید را به قیمت بالاتری انجام بدهند تا بتوانند در صف خرید جلوتر از بقیه باشند. این تقاضای زیاد باعث می‌شود قیمت بالاتر و بالاتر برود.

برعکس این موضوع هم ممکن است برای فروشنده‌ها اتفاق بیفتد. یعنی به‌خاطر تقاضای کم، آنها حاضر می‌شوند قیمت را کمتر و کمتر کنند و به این ترتیب قیمت سهام پایین می‌آید. بنابراین، میزان عرضه و تقاضا روی سهام هم باعث می‌شود تا قیمت یک سهام بالا برود یا پایین بیاید. اگر بخواهید میزان عرضه و تقاضای سهم‌های مختلف را دنبال کنید در سایت ره‌آورد می‌توانید سهام موردنظرتان را سرچ کنید و از صفحه‌ خودِ آن سهم به صورت لحظه‌ای میزان عرضه و تقاضایش را ببینید.